De stad Groningen staat aan de vooravond van een ingrijpend infrastructureel project om de bereikbaarheid per spoor te verbeteren: Spoorzone Groningen. In dit project worden onder meer grote ingrepen gedaan op het station van Groningen. De provincie en gemeente Groningen, NS, ProRail en het Ministerie van Infrastructuur & Milieu tekenden op 14 maart de samenwerkingsovereenkomst voor dit project. Het project start in 2016 en is in 2020 afgerond.
Beter bereikbaar per spoor
Elke dag stappen op het Hoofdstation 33.000 mensen in of uit een trein. Dit aantal groeit naar schatting naar 44.000 in 2030. Het is de bedoeling om het reizen per trein straks (nog) aantrekkelijker te maken door snellere verbindingen, comfortabele treinen en een uitnodigend station te realiseren. Daarvoor is het nodig dat de dienstregeling verbetert, treinen vaker rijden, de stations Groningen Noord en Groningen Europapark optimaler worden benut en de trein en bus beter op elkaar aansluiten.
Hoofdstation
De meest ingrijpende aanpassingen vinden plaats op het Hoofdstation. Het Hoofdstation wordt omgebouwd van een kopstation (waar treinen niet meer verder kunnen rijden) tot een station voor doorgaande treinen. In de nieuwe situatie telt het Hoofdstation vier perronpleinen met zeven sporen. Aangezien de perrons door de doorgaande treinen niet meer gelijkvloers te bereiken zijn, is de aanleg van een reizigerstunnel is noodzakelijk. Deze komt recht achter het monumentale stationsgebouw, waardoor de stationshal weer een belangrijke functie krijgt. Daarnaast wordt onderzocht hoe het stationsgebied kan uitgroeien tot een waardevolle aanvulling op de Groninger binnenstad, bijvoorbeeld met de aanleg van een bustunnel tussen de zuid- en noordzijde en een fietstunnel.
Europapark en Haren
Verder komt er een extra spoor vanaf de Esperantokruising tot station Europapark. Het huidige station Europapark wordt uitgebreid met een extra perron. Doordat er meer treinen gaan rijden en spoorlijnen worden doorgetrokken, blijft bij het Hoofdstation te weinig ruimte over voor het opstelterrein (het deel aan de zuidzijde van het station waar treinen ’s nachts en overdag ‘geparkeerd’ staan). Daarom wordt dit opstelterrein verplaatst naar de Rouaanstraat, in de gemeente Haren. In samenspraak met de omwonenden wordt de inpassing in de omgeving verder uitgewerkt.
Spoorplan Noord Nederland
Spoorzone Groningen is een van de belangrijkste projecten van het Spoorplan Noord Nederland, een gezamenlijk plan om de bereikbaarheid van de noordelijke provincies per spoor te verbeteren. Spoorplan Noord Nederland wordt gefinancierd door de noordelijke provincies en het ministerie van I&M. In het project Spoorzone Groningen wordt circa 200 miljoen euro geïnvesteerd.
Ontwikkelingen stationsgebied
Het stationsgebied van Groningen is in beweging. Ontwikkelingen als de komst van een nieuw OV-systeem, de nieuwe lay-out voor de treinsporen en ontwikkelingen in de verkeersstructuur op stedelijk niveau vragen om een nieuwe kijk op het stationsgebied.
Groei in reizigersaantal, intensivering van bebouwing, openbare ruimte en een goede aansluiting met de omgeving zijn de ingrediënten om het gebied tot een hoogstedelijk nieuw deel van de binnenstad te maken dat functioneert als dé toplocatie van de regio en als schakel op interregionaal niveau.
In samenwerking met de Provincie, ministerie van Infrastructuur en Milieu, ProRail en NS Stations wordt door de gemeente Groningen momenteel hard gewerkt aan plannen voor het stationsgebied. Gezamenlijk vormen zij de stuurgroep Spoorzone.
De ontwikkeling van het stationsgebied is tweeledig:
- Korte termijn (<2020): ‘Knoop Groningen’, het bieden van intensievere treindiensten in de regio Groningen. ProRail werkt hiervoor de spoorse maatregelen uit.
- Lange termijn (2020-2040): ‘Ontwikkelingsvisie’, dit wordt gemaakt onder leiding van de gemeente. Het accent ligt daarbij op de ontwikkeling van de stationsomgeving in de periode 2020-2040.
De afstemming tussen korte en lange termijn ontwikkelingen met het oog op een duurzame ontwikkeling van het stationsgebied vindt plaats onder de aansturing van de Stuurgroep Stationsgebied. Hierin nemen de bovengenoemde partijen deel.
Knoop Groningen
Het Rijk en de regionale overheden zijn overeengekomen om de economische structuur en de bereikbaarheid binnen de regio Groningen te verbeteren. Een onderdeel van deze afspraak bestaat uit een verbeterd treinproduct. Een eerder uitgevoerd onderzoek naar de capaciteit op het spoor in relatie tot de gewenste treindiensten laat zien dat er aanvullende spoor- en perroncapaciteit in de regio Groningen vereist is.
Ontwikkelingsvisie
In de structuurvisie van Groningen (Stad op Scherp, 2008) is de ambitie geformuleerd om als stad en als belangrijke stedelijke regio een stevigere rol te spelen in Noordwest-Europa. De potentie is hiervoor aanwezig: onderwijsinstellingen en een hoog opleidingsniveau. Dit maakt Groningen tot een ‘City of Talent’. In de structuurvisie zijn zes topvoorzieningen – de zogenaamde dynamo’s – benoemd, waar de grootste kansen liggen voor de socio-economische doorontwikkeling van de stad. Eén van deze dynamo’s vormt het stationsgebied.
De ontwikkelvisie valt uiteen in twee elementen:
Voorkeursalternatief
In de eerste fase is door bureaucombinatie Movares/De Zwarte Hond aan de hand van drie extreme ontwikkelingsmodellen een voorkeursalternatief ontwikkeld. Dit voorkeursalternatief (VKA) is geen plan maar een leidraad voor de verdere invulling van het gebied waarbij een aantal ambities zijn uitgesproken. In juli 2011 heeft de gemeenteraad gekozen voor het adres ‘Emmaboulevard’ als voorkeursalternatief. Het station krijgt een noordelijk en een zuidelijk deel met een passerelle die deze delen verbindt.
De insteek vanuit de gemeente is dat de passerelle tevens dient als interwijkverbinding tussen het centrum en de zuidelijke woonwijken. In het noordelijke deel bevindt zich een langzame verkeersroute richting het centrum, een kiss&ride, een fietsenstalling en het stationsgebouw. In het zuidelijke deel bevindt zich het busstation, taxistandplaats, kiss&ride, fietsenstalling en een grootschalige parkeervoorziening.
Het voorkeursalternatief gaat van het volgende uit:
- Het verlagen van het Parkweg/Emmaviaduct
- Duidelijk adres aan de nieuwe Emmaboulevard
- Verplaatsen van het busstation incl. doorkoppelingvan noord naar zuid
- Schuine passerelle voor essentiële overstap en interwijkverbinding.
- Transformatie van stationsplein van verkeers- naar verblijfsplein.
- Ontwikkeling zuidzijde: van hoogstedelijk aan de Emmaboulevard naar stedelijk richting de zuidelijke woonwijken.
Ontwikkelstrategie
De Ontwikkelstrategie vormt het instrument voor de verdere uitwerking van het voorkeursalternatief. Hiermee zet de gemeente de route uit voor de te nemen stappen die moeten leiden tot de verdere ontwikkeling van het stationsgebied als het modale vervoersknooppunt van het noorden en als een dynamo voor ruimtelijk-economische ontwikkeling van de stad.
Contact
Mocht u aanvullende vragen hebben, opmerkingen en suggesties dan kunt u contact via de onderstaande contactgegevens:
Assistent Projectleider Stationsgebied
Annette Stikkelorum
Postbus 7081
9701 JB Groningen
Email: annette.stikkelorum@groningen.nl
Telefoonnummer: (050) 367 8434